1. Porijeklo i evolucija obavještajne službe

U najširem smislu, obavještajni fenomen saèinjavaju obavještajna djelatnost i organizacije koje je sprovode. U materijalno-teleološkom smislu taj fenomen obuhvata samu obavještajnu aktivnost i ciljeve koji se njom postižu, a u formalno-organizacionom organizaciju i sredstva kojima se obavještajna funkcija ostvaruje. Pri tom je neosporno da obavještajna služba, kao stalni i specijalizovani organ državne uprave sa obavještajnom funkcijom, nastaje na prelasku iz srednjeg u novi vijek, u periodu razvijenog feudalizma i apsolutne monarhije. Proces prerastanja obavještajne službe u poseban državni organ trajao je nekoliko stotina godina i okonèao se u potpunosti tek u XIX vijeku stvaranjem nacionalnih bezbjednosno-obavještajnih sistema. Na taj naèin došlo je do institucionalizacije obavještajnih aktivnosti, koje su postojale i mnogo vijekova prije...