Qui captivam hominis voluntatem invexere, qui christiana funebria sustulere, qui Divorum reliquias incendere, sintne placabiles Augustino, qui de libero arbitrio libros tres, de cura pro mortuis unum, de miraculis ad Basilicas et memorias Martyrum prolixum caput nobilissimi operis[56] et conciones aliquot exaravit?  Qui fidem suis captiunculis metiuntur, nonne succenseant Augustino, cuius est insignis epistola,[57] qua se profitetur antiquitati, consensioni, successioni perpetuae et Ecclesiae, quae sola inter tot haereses Catholicae nomen usucapione vindicat assentire?

Optatus, Milevitanus episcopus, Donatianam partem revincit[58] ex communione Catholica; nequitiam accusat ex decreto Melchiadis (lib. 1); haeresim refutat ex ordine Romanorum Pontificum (lib. 2); insaniam patefacit ex Eucharistia et chrismate contaminatis (lib. 3); sacrilegium horret ex diffractis altaribus “in quibus Christi membra portata sunt,” pollutisque calicibus “qui Christi sanguinem tenuerunt,” (lib. 6).  De Optato quid sentiant, aveo scire, quem Augustinus[59] ut venerabilem et catholicum episcopum, Ambrosio parem et Cypriano; quem Fulgentius[60] ut sanctum et fidelem Pauli interpretem, Augustini similem et Ambrosii, meminerunt.

Athanasii Symbolum in templis concinunt.  Num favent ei, qui Antonium Eremitam Aegyptium,[61] gravis auctor, accurato libello dilaudaverit, quique cum Alexandrina Synodo[62] iudicium Sedis Apostolicae, Divi Petri, suppliciter appellarit?  Prudentius in hymnis quoties precatur Martyres, quos decantat?  Quoties ad eorum cineres et ossa Regem Martyrum veneratur?  Num hunc probabunt?  Hieronymus pro Divorum reliquiis et honoribas scribit in Vigilantium, in Iovinianam pro virginitatis gradu.  Huccine patientur?  Ambrosius[63] tutores suos Gervasium et Protasium, celebritate notissima, in Arianam ignominiam honestavit; cui facto divinissimi Patres[64] encomium tribuere:  quod factum Deus non uno prodigio decoravit.  Num benevoli sunt Ambrosio futuri?  Gregorius Magnus, noster Apostolus, planissime noster est, eoque nomine nostris adversariis odiosus; quem Calvini[65] rabies negat in schola sancti Spiritus educatum, propterea quod sacras imagines illitteratorum libros appellasset.

Dies me deficeret numerantem epistolas, conciones, homilias, orationes, opuscula, disceptationes Patrum, in quibus ex apparato graviter et ornate nostra catholicorum dogmata roborarunt.  Quamdiu apud bibliopolas ista venierint, tamdiu frustra nostrorum codices prohibentur; frustra servantur aditus oraeque maritimae; frustra domus, arcae, scrinia, capsulae disquiruntur; frustra tot portis minaces tabulae suffiguntur.  Nullus enim Hardingus, nec Sanderus, nec Stapletonus, nec Bristolius haec nova somnia vehementius, quam hi, quos recensui, Patres, insectantur.  Talia cogitanti accrevit animus et desiderium pugnae, in qua, quoquo se moverit adversarius, nisi gloriam Deo cesserit, feret incommodum.  Patres admiserit, captus est; excluserit, nullus est.